Usuwać migdałki czy nie usuwać?

Kiedy operować?

Trzeba rozważyć, czy z usunięcia migdałków będzie większy pożytek, czy też szkoda i w zależności od tego podjąć właściwą decyzję: za tonsillektomią czy przeciw.

Patrząc przez pryzmat minionego czasu, stanowiska na temat wskazań do tonsillektomii przesuwały się pomiędzy dwoma skrajnościami. Jeden pogląd zakładał, że migdałki należy usunąć każdemu dziecku, ponieważ w ten sposób zapobiega się chorobom migdałków i wszystkim związanym z tym następstwom (zapalenia stawów, nerek, zastawki serca).
Drugą skrajność stanowi pogląd, mówiący że migdałków nie powinno się usuwać nikomu, ponieważ mają one rolę immunologiczną. Oczywiście prawda leży gdzieś po środku.

W naszym kraju wciąż jest głęboko zakorzeniony pogląd, że migdałki operuje się tylko wtedy gdy dziecko stale ma anginy ropne i zapalenia gardła. Prawda jest zupełnie inna.

Duża liczba operacji dotyczy usunięcia migdałków i trzeciego migdałka z powodu utrudnionego oddychania w ciągu dnia i nocy, chrapania i zatrzymań oddychania dłuższych niż 10 sekund w ciągu nocy.

W USA 80% operacji przeprowadza się ze względu na trudności z oddychaniem, a nie zapalenie migdałków. Oczywiście u tego samego pacjenta mogą wystąpić i jedne i drugie dolegliwości. Jeśli przerwy w oddychaniu są dłuższe niż 10 sekund (u dzieci nawet dłuższe niż 5 sekund) i mają miejsce od dłuższego czasu (miesiącami i latami) mogą doprowadzić do trwałego uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych, mózgu, serca i płuc oraz zaburzeń w rozwoju neurologicznym i poznawczym dziecka. Za każdym razem gdy dojdzie do zatrzymania oddechu, spada nasycenie krwi tlenem, organizm “błaga” o tlen i z tego powodu następuje głęboki wdech i “łapanie” powietrza, co przypomina tonącego w morzu. Naprawdę można obrazowo powiedzieć, że dziecko całą noc “nurkuje” i “łapie powietrze”. Dlatego to wskazanie do operacji jest znane jako niezwykle ważne również w przypadku dorosłych – z punktu widzenia leczenia zaburzeń snu.

Kiedy operowanie jest obowiązkowe, a kiedy polecane?

Wskazania bezwzględne (gdy trzeba obowiązkowo operować):

• ból gardła wywołany anginą przy spełnieniu następujących warunków:
– pięć lub więcej nawrotów bólu gardła rocznie (angina musi być potwierdzona diagnostycznie przez przynajmniej jeden z następujących kryteriów: pozytywny wynik wymazu na beta hemolityczny paciorkowiec grupy A (BHS-A), ropny wyciek na migdałkach, temperatura ciała ≥ 38 oC, ostre lub chroniczne zapalenie węzłów chłonnych na szyi z przynajmniej jednym węzłem o wielkości ≥ 2 cm)
– nawroty bólu gardła wpływające na ogólny stan chorego i jego normalne funkcjonowanie w życiu codziennym
– trwanie objawów przez co najmniej rok
• powikłania anginy (ropień okołomigdałkowy, sepsa)
• przewlekłe choroby układu oddechowego / zatkanie dróg oddechowych
• syndrom zespołu bezdechu sennego (przerwania oddechu) podczas snu
• zaburzenia zwarcia i podejrzenie nowotworu migdałków.

Wskazania względne (gdy zaleca się operowanie):

• chroniczna angina – jeśli chory cierpi na chroniczny ból gardła i nieświeży oddech, a objawy nie zmniejszają się w ciągu jednego roku.

• trwali nosiciele.

Przed podjęciem decyzji o tonsillektomii zaleca się sześciomiesięczną obserwację chorego. Gdy już raz zostanie postawione wskazanie, należy jak najprędzej wykonać zabieg, żeby efekty były jak najlepsze.

Wskazania bezwzględne do adenoidektomii (usunięcie trzeciego migdałka) to przewlekłe choroby układu oddechowego / zatkanie dróg oddechowych i syndrom zespołu bezdechu sennego podczas snu, a względne to: częste zapalenia ucha środkowego oraz zaburzenia słuchu spowodowane obecnością wydzieliny w uchu środkowym.

Wasze ciało najlepiej wam pokazuje objawy i dlatego powinniście ciągle się w nie wsłuchiwać. Uważajcie na swoje gardł‎o!